Ο τεράστιος Σκορπιός, είναι το ζώο που έστειλε ο Απόλλωνας, για να σκοτώσει το μυθικό κυνηγό Ωρίωνα.
Ο ζωδιακός αστερισμός του Σκορπιού βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο του ουρανού, φαίνεται από τη χώρα μας το καλοκαίρι και αναγνωρίζεται εύκολα, γιατί έχει πολλά λαμπρά άστρα.
Ο Δίας τον έβαλε στον ουρανό σε θέση αντιδιαμετρική του Ωρίωνα, ως προς τη μεγάλη Άρκτο. Έτσι μπορούμε εύκολα να βρούμε το Σκορπιό στην προέκταση της ουράς της Μεγάλης Άρκτου, αφού πρώτα συναντήσουμε το Βοώτη, την Παρθένο και το Ζυγό. Ο αστερισμός του Σκορπιού μοιάζει αρκετά με το ερπετό αυτό, που συνήθως έχει γυρισμένη την ουρά προς τα πάνω. Το καλοκαίρι, αν κοιτάξουμε προς το Νότο, κατά τις 9-10 το βράδυ, θα διακρίνουμε εύκολα, χαμηλά στον Ορίζοντα, το ζωδιακό αστερισμό του Σκορπιού. Το ζώδιο του Σκορπιού βρίσκεται νότια του Οφιούχου, βόρεια του Λύκου, ανατολικά του Τοξότη και δυτικά του Ζυγού.
Το λαμπρότερο άστρο του, το α Σκορπιού, είναι ένα κόκκινο άστρο πρώτου μεγέθους. Συχνά οι αρχαίοι το μπέρδευαν με τον κόκκινο πλανήτη Άρη. Για αυτό ο Πτολεμαίος το αναφέρει ως Αντάρη (Αντί του Άρη, αυτός που συναγωνίζεται τον Άρη, ή όμοιος προς τον πλανήτη Άρη). Η σύγχυση οφειλόταν είτε στο ίδιο κόκκινο χρώμα των δύο αυτών ουράνιων σωμάτων είτε στο γεγονός ότι οι αρχαίοι αστρολόγοι θεωρούσαν τον Αντάρη οίκο του πλανήτη Άρη και το θεό Άρη φρουρό του.
Ο Αντάρης βρίσκεται στο μέσο του σώματος του Σκορπιού, για αυτό στην αρχαιότητα, αλλά και σήμερα, ονομάζεται «Καρδιά του Σκορπιού». Είναι ένας κόκκινος υπεργίγαντας, 733 φορές λαμπρότερος του Ήλιου μας, και βρίσκεται σε απόσταση 172 εφ από μας.
Ο όγκος του είναι 30 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερος από τον όγκο του Ήλιου. Είναι δηλαδή τόσο ογκώδης, ώστε στη θέση του θα κάλυπτε και την τροχιά του πλανήτη Άρη.
Πολλές φορές, αναφέρεται εσφαλμένα στη διεθνή βιβλιογραφία ως Άνταρ, από το ομώνυμο αραβικό επικό ποίημα, το οποίο περιγράφει τις περιπέτειες που είχε ο ποιητής και πολεμιστής Άνταρ Ιμπν Σαντάντ, για να κερδίσει την αγάπη της όμορφης εξαδέλφης του Ιμπζα.
Εκτός από τον Αντάρη –που είναι μεγέθους 1,2- ο αστερισμός του Σκορπιού έχει ακόμα 4 λαμπρά άστρα 2ου μεγέθους και 8 άστρα 3ου μεγέθους.
Μυθολογία
Ο Σκορπιός είναι το μυθολογικό ζώο που κατά τη διαταγή του Απόλλωνα, ή της Γης, σκότωσε το γίγαντα κυνηγό Ωρίωνα.
Ο θεός Απόλλωνας έστειλε το θανατηφόρο Σκορπιό εναντίον του Ωρίωνα, για να μην ενωθεί ερωτικά, θνητός αυτός με την αθάνατη θεά Αρτέμιδα. Μπορεί και η Γη να έστειλε τον Σκορπιό εναντίον του Ωρίωνα, για να τον τιμωρήσει για την καυχησιά του. πραγματικά, ο μυθικός κυνηγός είχε προσβάλει τη Γη, αφού συνέχεια δήλωνε ότι κανένα γήινο ζώο δεν μπορούσε να ξεφύγει από τα βέλη του. άλλη παραλλαγή αναφέρει ότι η ίδια η Αρτέμιδα διέταξε το Σκορπιό να σκοτώσει τον Ωρίωνα, γιατί αποπειράθηκε να τη βιάσει, ή γιατί θα της τον έκλεβε για την ομορφιά του και την ανδρεία του η Ηώ ή η Ήρα.
Τελικά ο Σκορπιός και ο Ωρίωνας αλληλοεξοντώθηκαν. Και ο Δίας, αφού τους έκανε αστερισμούς, διέταξε να ανατέλλει ο ένας τη στιγμή που δύει ο άλλος.
Σύμφωνα με τους αρχαίους αστρολόγους, ο θανατηφόρος Σκορπιός ήταν το ζώδιο της ταραχής και του θανάτου, μια και ήταν συνδεδεμένος με το φόνο του Ωρίωνα.
Ο τεράστιος Σκορπιός συμβολίζει ακόμα το μυθολογικό ζώο που έγινε η αιτία της κατακεραύνωσης του Φαέθοντα από το Δία. Μόλις ο Φαέθοντας, που οδηγούσε το άρμα του Φοίβου-Ήλιου, είδε το φοβερό Σκορπιό στον ουρανό, ταράχτηκε τόσο πολύ, ώστε έχασε την ψυχραιμία του και εγκατέλειψε τα ηνία του άρματος του πατέρα του. Επακολούθησε το αφηνίασμα των αλόγων, που είχε ως αποτέλεσμα να ανεβοκατεβαίνει ο Ήλιος, απειλώντας με καταστροφή τη Γη. Ευτυχώς ο Δίας έσωσε τη Γη και τιμώρησε σκληρά τον άπειρο Φαέθοντα για την απερισκεψία του. Τον κατακεραύνωσε, και έτσι αυτός βρήκε τραγικό θάνατο, πέφτοντας νεκρός στις όχθες του Ηριδανού ποταμού, στα νερά του οποίου βυθίζεται συνεχώς ο πιστός του φίλος Κύκνος.
Τα άστρα και οι μύθοι τους
Εισαγωγή στην Ουρανογραφία
Στράτος Θεοδοσίου – Μάνος Δανέζης
Επίκουροι Καθηγητές Παν/μίου Αθηνών
